ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Γεώργιος Αγραπίδης • 25 Φεβρουαρίου 2024
Ο θεσμός της προαιρετικής ασφάλισης
δίνει τη δυνατότητα σε πρόσωπα που ήταν ασφαλισμένα στο τ. ΙΚΑ, να συνεχίσουν την ασφάλισή τους, καταβάλλοντας την αντίστοιχη εισφορά, εφόσον για διάφορους λόγους δεν παρέχουν πια εξαρτημένη εργασία. Μέσω της διαδικασίας λοιπόν αυτής παρέχεται η δυνατότητα σε όσους έχουν διακόψει την εργασία τους, είτε λόγω απολύσεως, οικειοθελούς αποχωρήσεως ή και για άλλες αιτίες, να καλύψουν συντάξιμο χρόνο και να ζητήσουν συνέχιση της ασφάλισης για κύρια σύνταξη ή ασθένεια ή επικουρική σύνταξη ή και για όλα μαζί. Ο θεσμός της προαιρετικής ασφάλισης παρέχει τη δυνατότητα ασφάλισης για όλους ή για ένα μόνο κλάδο από αυτούς που ασφαλίζονται στο τ. ΙΚΑ.
Ειδικότερα απαιτείται ο ασφαλισμένος να έχει πραγματοποιήσει είτε i) χίλιες πεντακόσιες (1.500) τουλάχιστον ημέρες εργασίας εντός των 5 τελευταίων ετών από την τελευταία ημέρα εργασίας, είτε ii) τρεις χιλιάδες (3.000) ημέρες οποτεδήποτε. Σε περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης μπορεί να προσμετρηθεί ο χρόνος ασφάλισης που πραγματοποιήθηκε στον προηγούμενο ασφαλιστικό φορέα. Αποκλείεται η προαιρετική ασφάλιση εφόσον ο ασφαλισμένος κριθεί μη ικανός για εργασία με γνωμάτευση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής ή έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές ασφαλιστικών εισφορών κατά το χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης. Η υπαγωγή στον ανωτέρω θεσμό συντελείται μόνο κατόπιν υποβολής σχετικής γραπτής αίτησης στο υποκατάστημα του e-ΕΦΚΑ του τόπου κατοικίας.
Η προαιρετική ασφάλιση αρχίζει πάντα από την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεως και ποτέ αναδρομικά. Διακόπτεται οποτεδήποτε κατόπιν γραπτής αιτήσεως του ασφαλισμένου. Η προαιρετική ασφάλιση πραγματοποιείται υποχρεωτικά για 25 ημέρες ασφάλισης το μήνα και 300 συνολικά το χρόνο.
Ο ασφαλισμένος υποχρεούται να καταβάλει κατά μήνα ολόκληρο το ποσό της εισφοράς, δηλαδή την εισφορά εργαζομένου και εργοδότη, με βάση τις αποδοχές της τελευταίας ημέρας εργασίας του. Πάντως σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερες από το 25πλάσιο του τεκμαρτού ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη της αντίστοιχης ασφαλιστικής κλάσης.
Συχνά διαπιστώνουμε ότι είναι αρκετοί οι ασφαλισμένοι που έχουν «χάσει τα ένσημά» τους. Ως εκ τούτου, εύλογα, τίθεται το ερώτημα σχετικά με την διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσουν, ώστε να αναγνωριστεί ο χρόνος ασφάλισής τους, περιόδων απασχόλησης μέχρι 31/12/2001. Πλέον, στην πλατφόρμα του www.efka.gov.gr, υπάρχει σχετική εφαρμογή αναζήτησης του ασφαλιστικού χρόνου πριν το 2002 τόσο για τους μισθωτούς όσο και για τους μη μισθωτούς . Οδηγίες σχετικά δίνει ο ΕΦΚΑ με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και συνακόλουθα την μείωση του χρόνου απονομής της σύνταξης. Εάν, ωστόσο, ο χρόνος ασφάλισης έως 31/12/2001 δεν προκύπτει από την εφαρμογή αυτή, δεν είναι δηλαδή ανακεφαλαιωμένος, είναι αναγκαία η διαδικασία υποβολής αιτήματος αναγνώρισης χρόνου, διότι πράγματι, το ασφαλιστικό βιβλιάριο (ΔΑΤΕ), είναι αποδεικτικό μέσο του χρόνου ασφάλισης, καθώς επίσης και της καταβολής των εισφορών. Συνεπώς, αποτελεί αναγκαίο δικαιολογητικό, το οποίο πρέπει να περιέχεται στον συνταξιοδοτικό φάκελο, προκειμένου να εκδοθεί η απόφαση συνταξιοδότησης. Βασική προϋπόθεση για την αναζήτηση «χαμένων» ενσήμων, είναι η υποβολή αιτήμα τος Υ.Δ.Α.Α.Β. (Υπεύθυνη Δήλωση Απώλειας Ασφαλιστικού Βιβλιαρίου) στην αρμόδια Υπηρεσία Συντάξεων ώστε να διαβιβαστεί στα υποκαταστήματα του τόπου απασχόλησης. Η Υ.Δ.Α.Α.Β. αποσκοπεί στην αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, για τον οποίο τα σχετικά παραστατικά έχουν απολεσθεί ή καταστραφεί. Μεταξύ άλλων, στις εγκύκλιες διατάξεις, καθορίζεται ότι «μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναζήτησης του χρόνου ασφάλισης από το υποκατάστημα του τόπου απασχόλησης, εκδίδεται σχετική απόφαση η οποία διαβιβάζεται στη Μηχ/κή Υπηρεσία του τ. ΙΚΑ και νυν Τμήμα Επιχειρησιακής Υποστήριξης Μητρώων και Ασφαλιστικού Βίου της Δ/νσης Ασφάλισης της Γενικής Δ/νσης Εισφορών ΕΦΚΑ». Επισημαίνεται, ότι σε κάθε περίπτωση δεν αναιρείται η δυνατότητα των αρμόδιων οργάνων στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους, να ζητούν την διενέργεια ελέγχου όποτε το κρίνουν αναγκαίο.
Το 62ο ηλικιακό έτος αποτελεί την μία εκ των δύο βασικών προϋποθέσεων, δεδομένου ότι η άλλη είναι η ύπαρξη ασφαλιστικού ιστορικού 12.000 ημερών ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιωθεί δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης.
