ΕΞΑΓΟΡΑ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Γεώργιος Χ. Αγραπίδης • 3 Απριλίου 2023
Το 62ο ηλικιακό έτος αποτελεί την μία εκ των δύο βασικών προϋποθέσεων, δεδομένου ότι η άλλη είναι η ύπαρξη ασφαλιστικού ιστορικού 12.000 ημερών ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιωθεί δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης. Η δυνατότητα όμως της εξαγοράς πλασματικού χρόνου ασφάλισης, που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία, δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο οποιονδήποτε ασφαλισμένο προσδοκά να αποχωρήσει, ακόμα και πριν τα 62, από την ενεργό δράση.
Σταχυολογώντας τις πληροφορίες που αντλούμε από τις υπηρεσίες του Ε.Φ.Κ.Α., διατυπώσαμε τις συνηθέστερες ερωτήσεις, που τίθενται από τους ασφαλισμένους.
Ποιοι είναι οι χρόνοι που εξαγοράζονται;
Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης πλασματικού χρόνου αφορούν σε α. Στρατιωτική θητεία, β. Αναγνώριση τέκνων, γ. Χρόνο σπουδών, δ. Κενά ασφάλισης.
Απαιτούνται προϋποθέσεις για την υποβολή αίτησης εξαγοράς πλασματικού ασφαλιστικού χρόνου;
Εφόσον πρόκειται για ασφαλισμένο/η πριν την 31-12-1993, βασική προϋπόθεση για να αποκτήσει ένας ή μια ασφαλισμένη το δικαίωμα αναγνώρισης με εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης είναι να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες πραγματικής ή/και προαιρετικής κύριας ασφάλισης.
Πότε μπορεί να υποβληθεί η αίτηση;
Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες Ε.Φ.Κ.Α. είτε πριν είτε συγχρόνως με την αίτηση, πάντως όχι κατόπιν της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης ή σε χρόνο μεταγενέστερο εκείνου κατά τον οποίο ο ασφαλισμένος κατέστη συνταξιούχος.
Ποια είναι η βάση υπολογισμού του ποσού εξαγοράς;
Η εξαγορά γίνεται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Η καταβολή του ποσού της εξαγοράς γίνεται είτε εφάπαξ, εντός 3 μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς είτε σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται.
Η υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης, ακολουθεί την προηγούμενη μελέτη των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, ώστε να διαπιστώνεται κάθε φορά εάν συντρέχουν αυτές και κατ΄επέκταση εάν θα ακολουθήσει η καταβολή της σύνταξης προς τους δικαιούχους. Άραγε υπάρχει περίπτωση να απορριφθεί μία αίτηση συνταξιοδότησης; Η απάντηση είναι καταφατική, καθώς, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, μία στις τρεις αιτήσεις απορρίπτεται. Ο βασικός λόγος της απόρριψης τους από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ, είναι τα ελλιπή δικαιολογητικά. Ειδικότερα, συναντούμε εκείνες τις αιτήσεις οι οποίες συνοδεύονται μεν από όλα τα δικαιολογητικά, αλλά αυτά τα δικαιολογητικά δεν στοιχειοθετούν την ύπαρξη συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Οι αιτήσεις αυτές απορρίπτονται. Συνεπώς οι ασφαλισμένοι, όταν ικανοποιήσουν τα κριτήρια της συνταξιοδότησης, θα πρέπει να υποβάλλουν ξανά αίτηση στον ΕΦΚΑ, προκειμένου να λάβουν μελλοντικά την εν λόγω παροχή. Επίσης, άλλες αιτήσεις που απορρίπτονται είναι εκείνες που δεν συνοδεύονται από όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Αυτές οι αιτήσεις απορρίπτονται προσωρινά, μέχρι ο ασφαλισμένος να φέρει τα ελλείποντα δικαιολογητικά. Εφόσον συμβεί αυτό, τότε οι αίτηση του παίρνει ξανά το δρόμο της επεξεργασίας κα της εκκαθάρισης και ως εκ τούτου ανοίγει ο δρόμος για την καταβολή της σύνταξης.
Η παράλληλη ασφάλιση αποτελεί ένα από τα πιο περίπλοκα ζητήματα του ασφαλιστικού συστήματος, επηρεάζοντας χιλιάδες εργαζόμενους που διατηρούν παράλληλα περισσότερες από μία επαγγελματικές δραστηριότητες. Ποιους αφορά; Το φαινόμενο της παράλληλης ασφάλισης συναντάται συχνά σε επαγγελματικές ομάδες όπως γιατροί που διατηρούν ιδιωτικό ιατρείο και παράλληλα εργάζονται στο ΕΣΥ, δικηγόροι με έμμισθη σχέση εργασίας, μηχανικοί που απασχολούνται ως μισθωτοί ενώ διατηρούν και τεχνικό γραφείο, καθώς και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες που παράλληλα μισθοδοτούνται. Οι βασικές αρχές υπολογισμού των εισφορών Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, οι ασφαλισμένοι με παράλληλη απασχόληση καταβάλλουν εισφορές για κάθε επαγγελματική δραστηριότητα ξεχωριστά. Ωστόσο, υπάρχει ανώτατο όριο μηνιαίων αποδοχών επί των οποίων υπολογίζονται οι εισφορές, το οποίο είναι κοινό για το σύνολο των δραστηριοτήτων. Πώς υπολογίζεται η σύνταξη; Κατά τον υπολογισμό της σύνταξης, λαμβάνονται υπόψη: - Το σύνολο του χρόνου ασφάλισης από όλες τις δραστηριότητες - Οι συντάξιμες αποδοχές από κάθε πηγή εισοδήματος - Τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν στο συνολικό χρόνο ασφάλισης Τα οφέλη για τους ασφαλισμένους Η παράλληλη ασφάλιση, παρά την πολυπλοκότητά της, μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη: 1. Υψηλότερη ανταποδοτική σύνταξη λόγω περισσότερων εισφορών 2. Ταχύτερη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης 3. Δυνατότητα επιλογής ευνοϊκότερων διατάξεων συνταξιοδότησης
Συχνά διαπιστώνουμε ότι είναι αρκετοί οι ασφαλισμένοι που έχουν «χάσει τα ένσημά» τους. Ως εκ τούτου, εύλογα, τίθεται το ερώτημα σχετικά με την διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσουν, ώστε να αναγνωριστεί ο χρόνος ασφάλισής τους, περιόδων απασχόλησης μέχρι 31/12/2001. Πλέον, στην πλατφόρμα του www.efka.gov.gr, υπάρχει σχετική εφαρμογή αναζήτησης του ασφαλιστικού χρόνου πριν το 2002 τόσο για τους μισθωτούς όσο και για τους μη μισθωτούς . Οδηγίες σχετικά δίνει ο ΕΦΚΑ με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και συνακόλουθα την μείωση του χρόνου απονομής της σύνταξης. Εάν, ωστόσο, ο χρόνος ασφάλισης έως 31/12/2001 δεν προκύπτει από την εφαρμογή αυτή, δεν είναι δηλαδή ανακεφαλαιωμένος, είναι αναγκαία η διαδικασία υποβολής αιτήματος αναγνώρισης χρόνου, διότι πράγματι, το ασφαλιστικό βιβλιάριο (ΔΑΤΕ), είναι αποδεικτικό μέσο του χρόνου ασφάλισης, καθώς επίσης και της καταβολής των εισφορών. Συνεπώς, αποτελεί αναγκαίο δικαιολογητικό, το οποίο πρέπει να περιέχεται στον συνταξιοδοτικό φάκελο, προκειμένου να εκδοθεί η απόφαση συνταξιοδότησης. Βασική προϋπόθεση για την αναζήτηση «χαμένων» ενσήμων, είναι η υποβολή αιτήμα τος Υ.Δ.Α.Α.Β. (Υπεύθυνη Δήλωση Απώλειας Ασφαλιστικού Βιβλιαρίου) στην αρμόδια Υπηρεσία Συντάξεων ώστε να διαβιβαστεί στα υποκαταστήματα του τόπου απασχόλησης. Η Υ.Δ.Α.Α.Β. αποσκοπεί στην αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, για τον οποίο τα σχετικά παραστατικά έχουν απολεσθεί ή καταστραφεί. Μεταξύ άλλων, στις εγκύκλιες διατάξεις, καθορίζεται ότι «μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναζήτησης του χρόνου ασφάλισης από το υποκατάστημα του τόπου απασχόλησης, εκδίδεται σχετική απόφαση η οποία διαβιβάζεται στη Μηχ/κή Υπηρεσία του τ. ΙΚΑ και νυν Τμήμα Επιχειρησιακής Υποστήριξης Μητρώων και Ασφαλιστικού Βίου της Δ/νσης Ασφάλισης της Γενικής Δ/νσης Εισφορών ΕΦΚΑ». Επισημαίνεται, ότι σε κάθε περίπτωση δεν αναιρείται η δυνατότητα των αρμόδιων οργάνων στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων τους, να ζητούν την διενέργεια ελέγχου όποτε το κρίνουν αναγκαίο.
